Robert Dilts’ Mastermind toegepast in de praktijk

23-04-2022 Pieter WijtenburgArtikelen NLP 7 minuten leestijd

Een aantal maanden geleden ging ik door mijn NLP archief. Al het digitale materiaal wat ik door de jaren heen verzameld heb waarvan ik dacht: ‘dit komt nog eens goed van pas.’ En zo stuitte ik op de opnames van de Robert Dilts’ Mastermind uit 2018 waar een paar prachtige demo’s tussen zaten, maar waarvan ik er één met name nog goed kon herinneren. Vooral vanwege de eenvoud en het ogenschijnlijke krachtige resultaat wat deze techniek had op overtuigingsniveau. Dus met pen en papier in de aanslag en mijn notities van destijds erbij, besloot ik de techniek uit te werken om vervolgens in de praktijk te brengen.

Interventie voorkeur

Nou heeft iedereen die met regelmaat NLP toepast in een coachende setting waarschijnlijk wel zijn of haar voorkeur qua interventies – zo ook ik. Dus toen ik deze nieuwe variant toevoegde aan mijn arsenaal had ik niet per se meer of andere reacties verwacht dan de – in mijn ogen – al goed werkende technieken. Mijn verbazing was dus ook groot dat er in korte tijd meerdere cliënten terugkwamen na de desbetreffende sessie met deze Dilts-techniek en hun blijdschap uitten over wat de oefening met ze had gedaan.

Daarom neem ik jou als lezer graag mee in de stappen en effecten die het heeft in een van de voorbeelden uit de praktijk.

Zintuigelijke waarneming

Hanneke is 31 en als projectmanager 13 maanden werkzaam in haar huidige baan. De laatste 6 maanden ervaart ze echter een hoge mate van stress en onzekerheid en in overleg met haar werkgever besluit ze om wat gas terug te nemen en te onderzoeken hoe ze hier aan kan werken.

Terwijl ze haar verhaal vertelt heb ik naast Robert Dilts ook John Grinder in m’n achterhoofd. Ik hoorde hem in een interview laatst zeggen: ‘vroeger hadden we iets wat ik tegenwoordig te weinig terug zie bij NLP Practitioners: ijzersterke kalibratie skills. In de beginjaren (van NLP) wisten we niet precies waar we mee bezig waren, dus we moesten afgaan op onze zintuigelijke waarneming wat het effect was van wat we deden.’

Over haar doel is ze heel helder: me vrij voelen op de werkvloer om mezelf te zijn. En terwijl we daar iets dieper op ingaan hoe dat voor haar zou zijn komt de weerstand even snel om de hoek kijken. ‘Ja, maar ik moet wel rekening houden met de verwachtingen van anderen, anders voldoe ik niet.’ Interessant denk ik, terwijl ik terugdenk aan het voorbeeld van Dilts.

Twee waarheden

Ik nodig haar uit om de twee waarheden die ze momenteel kent in de kamer te plaatsen en er wat ruimte tussen te laten. Ik vraag haar met welke ze wil starten en nodig haar uit om daar plaats te nemen en zich volledig te richten op dat ze niet voldoet als ze geen rekening houdt met de verwachtingen van anderen.

“Als je nu even geen woorden gebruikt, hoe zou je dit dan uitdrukken met je lichaam?” vraag ik. En ze zakt door haar knieën en maakt zich tot een klein balletje.

“Hoe voelt dit?”

“Verdrietig” zegt ze, “maar ook heel beperkend en alsof ik klem zit.”

“En wat voor beeld komt er bij je op?”

“Het lijkt op een figuur met allemaal hokjes. Ruiten.” Antwoord ze.

“En ik weet zeker dat ondanks dat dit iets is waar je misschien niet altijd blij mee bent geweest, dit ook heel veel voor je heeft gedaan. Je veel heeft opgeleverd en er zekere kwaliteiten in verscholen zitten.” Hint ik haar terwijl ik haar hele houding en gezichtsuitdrukking zie veranderen.

“Ja, dat is zeker zo” zegt ze. “Zo heb ik er eigenlijk nooit eerder naar gekeken. Maar deze kant heeft er ook voor gezorgd dat ik dingen afmaak en daarmee bereik. Anders zou ik dat heel erg missen denk ik.”

Ik nodig haar uit een stap opzij te doen, zodat ze weer tussen de twee waarheden in staat en daarna in de andere te gaan staan en zich daar volledig mee te identificeren. Alsof er even niks anders is dan alleen ‘ik mag mezelf zijn op de werkvloer’.

Ik stel dezelfde vragen paar vragen en ze ontdekt hier voor zichzelf:

Houding: sprong in de lucht met armen die alle kanten op zwaaien

Gevoel: energiek, maar ook ongecontroleerd

Beeld: wild paard in de wei

“En hier zit mijn creativiteit en ontwikkeling”, antwoord ze op de vraag welke kwaliteiten hieruit voortkomen.

Samenkomende beelden

We stappen terug naar het midden en ik begin haar uit te leggen dat ondanks dat ze de ene misschien graag wilt en ze het idee heeft van de ander af te willen, ze er langzaam achter begint te komen dat beide waarheden onwaar zijn als je ze objectief bekijkt. En dat het dus geen kwestie is dat één van de twee, maar in beiden dus zowel een waarheid als een onwaarheid zit. Het is geen of-of, maar en-en. En met die gedachte laat ik haar één stap achteruit zetten, zodat ze naar beide waarheden kan kijken van een kleine afstand en ze allebei tegelijkertijd in beschouwing te nemen.

“Hoe ziet het beeld er nu uit wanneer die twee samenkomen?”

Even kijkt ze me aarzelend aan. “Tja… hoe die samenkomen… Geen idee eigenlijk.” En dan verschiet haar mondhoek ineens: ‘Ja, ik zie het. Een ruiter op het paard.’ Ik hoef de vraag over hoe de bewegingen samen komen niet eens uit te spreken, want nog voordat ik iets kan zeggen begint zij al heen en weer te lopen door de kamer – alsof ze wist wat ik van haar ging vragen. ‘En dan wil ik ook gewoon in beweging zijn. Maar het maakt niet uit welke kant op. Dat voelt veel relaxter.’

In deze positie ziet ze er duidelijk anders uit. Ze heeft dezelfde glimlach die ze eerder ook had, maar nu met een bepaalde zekerheid in haar ogen, terwijl haar ademhaling ook wat gezakt is. Ik vraag haar daarna om terug in het middenpunt te gaan staan. We hebben nu links en rechts van haar de twee waarheden liggen en achter haar de plek waar ze er allebei zijn. Als laatste zetten we een stap naar voren en laten we beide waarheden even achter ons. Een stap de open ruimte in.

Hier weet ik even niet wat er gebeurt. Ze kijkt vertwijfeld. Onzeker. “Dit voelt heel vreemd”, zegt ze. “Alsof helemaal niks meer zeker is. Alsof alles waar ik me aan vast kon houden of altijd heb gehouden er dan ineens niet meer is.”

Ik verwachte hier een andere reactie. Hoe nu verder, denk ik nog. Is dit voldoende voor hier, of mis ik dan iets? En op dat moment schiet Grinder weer door m’n hoofd: ‘kalibreren!’ Dus ik herhaal voor de zekerheid nogmaals wat ik haar daarvoor vroeg en of het antwoord passend is. Kort zie ik haar een kleine beweging naar voren maken en snel weer terug. Dus ik vraag haar wat er gebeurde.

“Het is toch alsof ik nog een klein beetje wordt tegengehouden door die”, terwijl ze wijst naar de positie rechtsachter haar. “Wat zou er gebeuren als je nog een stap naar voren zou zetten, waarmee je de afstand groter maakt en het daarmee makkelijker wordt om ze echt achter je te laten?”, vraag ik haar.

En terwijl ze de stap zet gaan haar beide schouders omlaag en iets naar achteren. Met haar armen maakt ze lichte opzij bewegende gebaren alsof ze iets aan de kant veegt. “Er is nog zoveel om te ontdekken”, zegt ze. “Het is spannend, maar op een vreemde manier ook heel prettig. Alsof ik op een klif sta uitkijkend over de zee.”

Nieuwe opties

Als we daarna weer terug in het midden van d
eze vier posities staan, leg ik haar uit dat ze er alle vier altijd zijn. We kunnen kiezen waar we ons op richten en erop vertrouwen dat ons onbewuste ons een signaal kan geven wanneer we te ver één kant op leunen. Op zo’n moment kunnen we bijsturen en kiezen welke van deze nieuwe opties beter bij ons past.

“Ja, want ik denk inderdaad dat het niet per se één van deze vier is. Ik heb nu heel sterk het gevoel dat het ook maar net is wat de situatie vraagt en dat het meer een combinatie is van allemaal.”

Twee weken later zie ik haar weer. Hanneke zit nu tegenover me met een grote glimlach te vertellen hoe zelfs haar collega’s haar vertellen dat ze merken dat ze vrolijker is op kantoor. Een mooie bevestiging van wat ze zelf ook al merkt: die onzekerheid is echt een stuk minder en daarmee voelt ze zich veel vrijer om te zeggen en te doen wat ze zelf goed acht.

Robert, bedankt!

Wat deelnemers zeggen

  • ”Deze training leert je op een heel andere en misschien daardoor wel een geheel eigen manier coachen, het geeft zelfvertrouwen, biedt inzicht en uitdaging aan anderen en zeker ook aan jezelf!”

    Miriam Kusters
    - GZ-psycholoog
  • “NLP in organisaties verrijkt je toolbox met slimme hulpmiddelen om organisatiedynamieken te doorgronden, zichtbaar en voelbaar te maken. Een mooie aanvulling, zeker ook voor managers en bestuurders, die misschien niet als onafhankelijk procesbegeleider werken, maar na deze opleiding in staat zijn om met meer organisatiesensitiviteit de goede dingen te doen”.

    Jaap Fluit
    - CEO
  • “Met provocatief coachen komt er beweging die op de congruente manier niet altijd mogelijk is. Het brengt iets onomkeerbaars op gang…”

    Els van Steijn
    - Trainer en coach
  • “De opleiding is een enorme verrijking als je meer wilt doen met, en leren over, denkstijlen. Een compleet programma, waarmee je met groepen en individuen ook daadwerkelijk aan de slag kunt. En met MindSonar heb je een instrument in handen waarmee je als coach en trainer je toegevoegde waarde enorm vergroot. Aanrader!”

    Eelko Vooijs
    - NLP-trainer/Directeur
  • “Wil je je als adviseur verbeteren? Ga dan deze opleiding doen waarbij je NLP technieken daadwerkelijk leert toe te passen in advies situaties. Een scala aan vormen komt in rap tempo voorbij waarbij je zelf je eigen (al rijpe) instrumentarium aan kunt scherpen”.

    Henriëtte Zwanenburg
    - Bedrijfsarts
  • “Guus en Mieke zijn zeer ervaren NLP’ers die het lukt om op eenvoudige wijze de theorie over te brengen en deze te vertalen in praktisch toepasbare oefeningen. Het leren spelen met NLP-methodieken en erop vertrouwen dat deze hun werk doen (mits ingezet voor het juiste doel) is iets wat ik tijdens deze opleiding heb geleerd. Heel waardevol! Ik zie uit naar de master!”

    Franca van Rosmalen
    - (Team)coach
  • “Wil je samen met andere professionals sparren over wat er gebeurt in je organisatie, waar dat door komt en hoe je één en ander zou kunnen doorbreken? Dan is dit een leuke opleiding”.

    Brigitta Kuipers
    - Trainer
  • “Een verrijking in kennis, inzichten en toepassingen om persoonlijke ontwikkeling op verschillende manieren te stimuleren. Mooi instrument dat het bedrijfsleven aanspreekt vanwege vorm, diepzinnigheid, validiteit en betrouwbaarheid”.

    Henri van Hout
    - Directeur
  • “Ik heb genoten van het speelse gemak, de diepe kennis en de jarenlange ervaring, waarmee de trainer toegang verschafte tot de boeiende wereld van metaprogramma’s en de toepassing in coaching en team building. Aanrader!”.

    Koos Wolcken
    - NLP-trainer
  • “Genoten van de training door de aanwezigheid van enthousiaste, open medecursisten en trainers. Vanuit mijn interesse in en geboeidheid door mensen hoe mensen denken en hoe hen dat beweegt, een enorm waardevolle aanvulling”.

    Coby Krol
    - Trainer/Coach